ADHD

Co to jest ADHD?, kogo ono dotyczy? Jakie są jego objawy? Czy poddaje się leczeniu? Czy jest jeszcze normą czy już patologią? Czy jest to może kolejna moda i sposób na nieradzenie sobie z zachowaniami wykraczającymi poza tzw. normę? Te i setki innych pytań mogą się zrodzić kiedy obserwujemy nadruchliwego malca, wypełniającego swoją osobą całą przestrzeń i absorbującego naszą uwagę 24 godziny na dobę.

 

ADHD – /Attention Deficit Hyperactivity Disorder – /zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami koncentracji uwagi/ jest to zaburzenie neurologiczne, którego charakterystyczną cechą jest duża łatwość rozpraszania uwagi, impulsywność, skłonność do sytuacji pełnych wrażeń z jednoczesną niską tolerancją na nudę, monotonność i frustrację.

Jak podają amerykańskie statystyki praktycznie w każdej klasie amerykańskiej jest jedno dziecko z ADHD. Korzystając z własnego doświadczenia zawodowego mogę wysunąć przypuszczenie, że owa statystyka sprawdza się i u nas w Polsce.

 

Jakie zachowania powinny skłaniać do uważnej obserwacji?

Jako niemowlęta, dzieci z ADHD nie lubią zostawać same, są bardzo aktywne, towarzyskie i entuzjastyczne, trudno przed nimi cokolwiek schować, są jak żywe srebro, ale również bardzo przeszkadzają w grupie. Ich żywotność jest wprost proporcjonalna do wyczerpania rodziców i opiekunów, które pojawia się jako efekt nieskutecznych prób opanowania tego żywiołu. Lata nauki szkolnej zdominowane są skargami typu: pomimo ciągłych uwag nie uważa na lekcji, ciągle przeszkadza, chociaż sprawia wrażenie, że tego nie chce; ma trudności w nawiązaniu kontaktów koleżeńskich; jest niewątpliwie inteligentny, a ciągle sprawia wrażenie nieobecnego. Uwagi nauczycieli stają się coraz ostrzejsze i bardziej moralizatorskie.

 

Czy istnieje wyraźna granica między tzw. normą , a ADHD?

Nie ma takiej granicy. Najlepszą metodą jest tutaj rzetelna obserwacja zachowań dziecka przez rodzica i nauczyciela. Bardzo często bagatelizujemy zbytnią ruchliwość, skłonność do ekstremalnych, „nieodpowiedzialnych” zachowań , czy na odwrót tendencje do „zawieszania się” kładąc to na karb żywej natury dziecka. Tylko poprzez porównanie z grupą rówieśników możemy dostrzec na ile jest ono bardziej roztargnione, wymagające zewnętrznej kontroli, impulsywne i niespokojne. Warto wyjaśnić, że pod określeniem impulsywności w tym konkretnym kontekście rozumiemy zachowanie charakteryzujące się tym, że takie dziecko często przerywa wypowiedzi innych, odpowiada nie doczekawszy końca pytania, bez udzielenia głosu mówi o tym co go aktualnie interesuje, przeskakuje z tematu na temat itd. Ważne jest, aby obserwowane zachowania nie były wynikiem innych widocznych przyczyn takich jak: rozpad rodziny, nieprawidłowości w funkcjonowaniu tarczycy, uzależnienie od substancji psychoaktywnych / niektórych leków i narkotyków/, depresja. Jeżeli żaden z tych czynników nie występuje, wtedy bardzo prawdopodobne jest, że mamy do czynienia z ADHD.

 

Gdzie możemy się zgłosić z naszymi obserwacjami i powstałymi na ich bazie wątpliwościami?

Odpowiednim miejscem będzie Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna. Jest to miejsce, w którym możemy zweryfikować nasze podejrzenia i wątpliwości z rzetelną i profesjonalną informacją na temat ADHD. Nie znaczy to jednak, że od razu zostanie postawiona diagnoza i problem niejako zostanie rozwiązany. Prawidłowa diagnoza bywa „stawiana” w przeciągu kilku tygodni, niekiedy miesięcy. Postawienie prawidłowej diagnozy wymaga takich czynności jak obserwacja zachowań dziecka w domu rodzinnym, szkole, innym środowisku rówieśniczym.

W przypadku ADHD bardzo łatwo popełnić dwa klasyczne błędy: nierozpoznanie ADHD /wówczas dziecko jest na prostej drodze do zachowań konfliktowych, agresywnych, popadania w coraz to większe trudności w nauce/ oraz zbyt pochopne stawianie tej diagnozy. Dlatego też ADHD powinien diagnozować doświadczony specjalista mający długoletni staż w pracy z ADHD.

 

Czy istnieją testy wykrywające ADHD?

Nie ma takiego 100% testu czy metody. Wiele badań wskazuje na genetyczne uwarunkowania tego zaburzenia. W 50% przypadków rodzice dzieci, u których zdiagnozowano ADHD byli również obarczeni tym zaburzeniem. Z ADHD się nie wyrasta, ADHD nie poddaje się całkowitemu wyleczeniu. Wczesna, wielokierunkowa terapia połączona z dobrze dobranym leczeniem farmakologicznym mogą zdecydowanie ułatwić radzenie sobie z tą przypadłością. Pocieszeniem dla wszystkich zdiagnozowanych i nie zdiagnozowanych niech będzie fakt, że są w towarzystwie takich sław jak; Albert Einstein, Bernard Shaw, Thomas Edison, Abraham Lincoln czy Dustin Hoffman..

 

Drodzy rodzice, wychowawcy, opiekunowie i nauczyciele. Dziecko z ADHD, to niewątpliwie wielkie wyzwanie wychowawcze i dydaktyczne, lecz również niebywałe bogactwo utajonego intelektu i inteligencji emocjonalnej. Każde z nich ma w sobie „to coś”, ten niezaprzeczalnie wielki potencjał. Przytoczone wyżej nazwiska są dowodem na możliwość osiągnięcia sukcesu nawet będąc nie zdiagnozowanym. Istnieje jednak jeszcze dłuższa lista osób, którym w szkole złamano osobowość i dlatego nigdy nie miały szansy, by rozwinąć swoje możliwości.

Jeżeli żyjecie obok takiego dziecka otwórzcie je na siebie, dając mu swoje wsparcie, rozumienie i akceptację.

 

Bogumiła Chajbos

psycholog